Irakurle eta ikus-entzule gehiagorengana heltzeko asmoz, tabloideen agenda onartzearen ondorioa da horikeria (“tabloidization”). Tabloide izena 1903an Erresuma Batuan sortu zen Daily Mirror egunkariak abiatutako kazetaritza motari esaten zaio. Honelako ezaugarriak dituzte tabloideek zabaldutako albisteak: istorio laburrak dira, elementu ikusgarriak aurkezten dituzte eta titulu sentsazionalista daramate.
“Orduak eman ditu komunean harrapatuta, mugikorra berreskuratu nahian”
Horrenbestez, “albiste arinek” (“soft news”) horikeria zabaltzen dituzten berezko gaiak lantzen dituzte. Euskarazko hedabideetan aurki daitezkeen albiste arinek honelako gaiak lantzen dituzte: istripuak, natur hondamendiak, elurteak eta beroaldiak. Informazio horrek gizarte geldoa islatzen du, estatikoa, herritarrei gizartean parte hartzeko biderik ematen ez dioten albisteak direlako.
Gainera, XXI. mendeko horikeriak beste bi ezaugarri berri agertu ditu. Lehenengo eta behin, ez du protagonista identifikagarririk azaltzen: “Elurra iritsi da mendietara, tenperaturak jaitsita” (2011/12/18), Berrian. Horrela, hedabideek gizarte eragileak euskarazko komunikaziotik alboratu dituzte. Bigarrenik, neurri handi batean Espainian eta AEBtan sortutako albisteak izaten dira, hango berri-agentziek bidalita. Adibidez, Etb1ek eta Euskadi Irratiak 2008an aireratu zituzten Gizarte saileko albisteen herena Espainian sortuak ziren. Ondorioz, berri-agentziek zabaldutako albiste arinek Euskal Herrian bertan sortutako berriak ordezkatu dituzte. Honako albiste honetan, esaterako, ematen den informazioa ez dago Etb1eko ikusleei zuzenduta: “Toledoko osasun arduradunek, ahal dela, larrialdietara ez joateko gomendioa egin diete ‹‹herritarrei››”.
“Behe-lainoak eragin du: Toledon istripua”
Hortaz, horikeria areagotzen duten berrietan elementu grafikoek informazioak berak baino garrantzia handiagoa du. Azter dezagun asteon Argentinan izandako tren-istripuaren trataera. Lehenengo eta behin, Berriak teknikoki eskasa den bideo honen esteka azaldu zuen lehen orduetan (argiak erretako irudiak dira).
Hurrengo egunean, papereko edizioan suhiltzaileak agertzen zituen:
Bigarrenik, Euskal Telebistak ere ‘zelan’ galderaren erantzuna lehenetsi zuen (akats baten ondorioz, euskarazko bertsioan erdarazko albistea eskegi dute):
“50 lagun hil dira eta 675 zauritu tren istripu batean, Buenos Aires”
Iturria: Eitb.com (2008/02/23).
Hala ere, Frantziako Libération-ek, ordea, ‘non’ azpimarratu zuen, informazioa kokatzeko.
Iturria: Libération (2012/02/22).
Ildo beretik, mina islatzeko beste irudi mota bat erabili zuen Frankfurter Allgemeine Zeitung-ek, inoren sentiberatasunari eragin barik, tren geltokian zain zeuden bidarien atsekabea azalduz:
Ildo beretik, mina islatzeko beste irudi mota bat erabili zuen Frankfurter Allgemeine Zeitung-ek, inoren sentiberatasunari eragin barik, tren geltokian zain zeuden bidarien atsekabea azalduz:
Gainera, euskarazko hedabideek ez bezala, Europakoek albiste-iturri identifikatuak erabili zituzten: Babes Zibileko arduraduna zein larrialdeetarako zerbitzuen burua, Libération-ek; eta Garraio Ministroa, FAZ-ek. Euskarazko hedabideek ez dute albistean protagonistarik agertu, ez eta informazioaren jatorririk eman (zein bidetatik heldu den erredakziora) edo albiste-iturririk erabili.
Hego Euskal Herriko erdarazko hedabideen trataera oraindik horiagoa izan zen. Alde batetik, Deiak istripuak eragindako hildakoak eta zaurituak erakusten dituen “argazki galeria” prestatu zuen. Bestetik, El Correok bidaiari anonimoen adierazpenetan albistea garatu zuen. Gainera, argazkien krudeltasuna oraindik handiagoa izan zen.
Horrenbestez, albiste arinen gaia landu arren, trataera informatibo egokiak horikeria apal dezakeela egiaztatu dute Europako egunkariek. Beraz, albiste arinek ez dute zertan horikeria ekarri, alde hori hedabideen hautu profesionalari baitagokio. Argentinako tren istripuaren albistearen trataeran, euskarazko bi hedabideek horikeriaren aldeko hautua egin zuten. Are gehiago, Hego Euskal Herriko erdarazko hedabideen eredu horiari jarraitzeko prest agertu dira.
Ondorioz, horikeria identifikatzeko gakoa honakoa da: irudirik egon ezean, informazio hori albiste izango ote litzateke? Euskarazko hedabideek egiaztatu bezala, albisteen ekarpena informazioak berak zehazten du eta ez, irudiak.
Hego Euskal Herriko erdarazko hedabideen trataera oraindik horiagoa izan zen. Alde batetik, Deiak istripuak eragindako hildakoak eta zaurituak erakusten dituen “argazki galeria” prestatu zuen. Bestetik, El Correok bidaiari anonimoen adierazpenetan albistea garatu zuen. Gainera, argazkien krudeltasuna oraindik handiagoa izan zen.
Horrenbestez, albiste arinen gaia landu arren, trataera informatibo egokiak horikeria apal dezakeela egiaztatu dute Europako egunkariek. Beraz, albiste arinek ez dute zertan horikeria ekarri, alde hori hedabideen hautu profesionalari baitagokio. Argentinako tren istripuaren albistearen trataeran, euskarazko bi hedabideek horikeriaren aldeko hautua egin zuten. Are gehiago, Hego Euskal Herriko erdarazko hedabideen eredu horiari jarraitzeko prest agertu dira.
Ondorioz, horikeria identifikatzeko gakoa honakoa da: irudirik egon ezean, informazio hori albiste izango ote litzateke? Euskarazko hedabideek egiaztatu bezala, albisteen ekarpena informazioak berak zehazten du eta ez, irudiak.
No hay comentarios:
Publicar un comentario