AEBek zehaztutako (euskal) mundua

Euskarazko hedabideei Euskal Herrian fosilizatuta egotea leporatu ohi diete. Dena den, hedabideok Euskal Herritik kanpo gertatutako albisteak gero eta sarriagotan telebistako titularretan eta lehen orrietan azaltzen dituzte: Berriak azalean dakartzan albisteen %40 Euskal Herritik kanpo sortu dira; Euskadi Irratiako albistegian, %43 hartzen dute; eta Etb1eko ‘Gaur Egun’ saioko titularren %46,4k Euskal Herritik kanpoko berriak dakartzate.

Hortaz, euskarazko albisteek ez dute zertan euskal errealitatea bakarrik jaso. Izan ere, euskaraz munduaren berri eman daiteke. Zer mundu? Ba, gero eta AEBetarragoa. Adibidez, 2008an, Espainiako albiste bakoitzeko AEBetako sei plazaratu zituen Euskadi Irratiak; hiru, Etb1eko titularrek; eta 1,66, Berriako lehen orriak. Azken batean, AEBetako informazioak Frantzian sortutakoak baino leku handiagoa du, azken hori Politika sailera bakarrik mugatzen da-eta. 

                                                                                        Iturria: Euskal Wikipedia

Gainera, AEBetako albisteen hedapenaren ondorioz, munduan sortutako informazioaren aniztasuna gero eta murritzagoa da. Are gehiago, AEBetan gertatutako albisteak sail guztietara hedatu dira. Beraz, euskalduntasuna irudikatzen duten Gizartea eta Kultura sailek beste nortasun baten berri ere ematen dute:

      * Gizartea: “Texas Estatuan gizonezko mexikarra hilko dute heriotz-zigorra […]” (2008/08/05), Euskadi Irratian.

      * Kultura: “«Goiko mendian, elurra dago[…]», CSIko [AEBetako telesaileko] protagonistaren ahotsa da […]” (2008/12/19), Euskadi Irratian, eta “Grissomen mezua” (2008/12/19), Etb1ean.

Alde batetik, bertako gizataldeari eragiten dioten gaiak aurkezten ditu Gizarte sailak. Herritarrek gizarte egituran parte har dezaten bultzatzeko atala da eta horretarako giltzak eman beharko lituzke. Horrela, bertan agertzen diren berri arinak (‘soft news’: indarkeria, natur hondamendiak eta istripuak) Espainiakoak edo AEBetakoak izaten dira. Ildo beretik, albiste arinek ez dute gizarte egituran parte hartzeko gakorik eskaintzen, gizarte geldoa islatzen baitute.

Bestetik, Kultura sailak bertako edukiak alboratzean ez du kanpoko kultura-eredurik onartzen, bertako akulturazioa eragin baizik. Euskal Telebistak TF1ekin France 3rekin baino bat-egite handiagoa erakusteak ez du esan nahi Etb1ek Frantziako kulturaren berri zabaltzen duenik, AEBetako edukiak agertzen dituela baizik. Izan ere, bertako kulturaren hobespenak ez du kanpoko edukirik baztertzen. Are gehiago, munduko kulturetara gerturatzeko bidea euskalduntasuna baino ez da.